Chuyện đầu kỳ học mùa xuân: Sở thích mới và viết nghiên cứu khoa học

Sở thích mới vì đại dịch Covd-19

Kỳ này, tôi dạy lớp Introduction to Comparative Politics online. Trong tuần học đầu tiên, tôi yêu cầu sinh viên viết một vài dòng giới thiệu về bản thân trên trang web của lớp. Ngoài thông tin về tên, ngành học chính, lý do vì sao sinh viên đăng ký khoá học này, tôi bảo sinh viên chia sẻ một sở thích em đã theo đuổi khi buộc phải làm việc ở nhà vì đại dịch Covid-19. 

Tôi rất bất ngờ vì câu hỏi về sở thích đã tạo ra một cuộc trò chuyện sôi nổi giữa các sinh viên. Đọc sở thích của các em khiến tôi cười mãi không thôi. Có em kể vì ở nhà lâu, tâm trạng đi xuống nên em học làm bánh để thư giãn. Nào ngờ, em thấy rất yêu việc làm bánh, và những kiến thức khoa học đằng sau “bộ môn” này. Một em khác kể, em bất chợt thấy yêu việc trang trí và dọn dẹp nhà cửa lạ thường. Có em kể, mỗi khi thấy chán nản vì phải ở nhà quá lâu, em lại dành thời gian học tiếng Trung, và sau mấy tháng em thấy rất yêu ngôn ngữ này. 

Tôi chợt nhận ra, đôi khi phải trải qua những giai đoạn khó khăn, ta mới hiểu rõ bản thân yêu gì, ghét gì, phù hợp với lĩnh vực gì và giỏi điều gì. 

Trước đây, tôi không thích làm vườn chút nào. Nhưng từ ngày phải làm việc ở nhà, tôi dành nhiều thời gian ngoài vườn hơn, và chợt nhận ra tôi rất thích tưới cây, ngắm cây, và thích cảm giác mỗi buổi sáng thức dậy, vội chạy ra vườn xem hạt giống (rau và hoa) đã nảy mầm chưa. 

Tôi cũng chợt hiểu, cây cũng như thú nuôi và con người, khi được yêu thương và chăm sóc đúng cách sẽ trở nên đẹp đẽ và toả ra một nguồn năng lượng tích cực. Chẳng hạn, hồi còn phải đi làm cả ngày ở trường, tôi chỉ tưới chậu hoa dâm bụt và hoa Daisy khoảng 3-4 lần một tuần. Mỗi khi thấy cây hoa héo hon như không có sức sống, tôi luôn thấy…bực mình vì nghĩ mình đã mua phải giống hoa xấu. 

Nhưng khi làm việc ở nhà cả ngày, tôi tưới hoa hàng ngày. Và thật bất ngờ, cây hoa lúc nào cũng xanh mượt, tươi tốt và nở hoa suốt mùa hè!

Viết nghiên cứu khoa học

Hai hôm trước, tôi nhận được tin bài báo tôi viết với một nghiên cứu sinh khác bị từ chối xuất bản từ một tạp chí. Vì đây là tạp chí hàng đầu của ngành Political Science, nên chúng tôi cũng chuẩn bị sẵn tâm lý bài báo sẽ bị từ chối.

 Hiểu thế, nhưng mấy tháng đợi chờ tôi vẫn hi vọng tạp chí sẽ yêu cầu chúng tôi sửa lại bài viết theo góp ý của các nhà bình duyệt và gửi lại. (Ai theo con đường nghiên cứu cũng biết, khi gửi bài báo đến tạp chí, rất ít khi bài báo được chấp nhận xuất bản ngay lập tức. Kết quả đáng mơ ước nhất là Revise & Resubmit- được yêu cầu sửa và gửi lại cho tạp chí) 

Bài viết của chúng tôi có 3 nhà bình duyệt. Một người đề nghị bài báo nên được xuất bản với một vài sửa đổi nho nhỏ. Nhà bình duyệt này rất ấn tượng với phần lý thuyết và thực nghiệm của bài. Một người khác đề nghị nên cho chúng tôi cơ hội sửa bài dựa trên góp ý của họ, và gửi lại cho tạp chí (Revise and Resubmit). Nhà bình duyệt số 2 (Reviewer 2) đề nghị tạp chí nên từ chối bài báo thẳng tay. Tiếc thay, các nhà biên tập của tạp chí đã đồng ý với lời đề nghị của Reviewer 2.

Ngay sau khi nhận được lời từ chối, tôi thực sự rất buồn. Thấy vậy, bạn đồng hành nói với tôi, “Anh biết em buồn vì bài báo bị từ chối xuất bản, nhưng anh rất tự hào vì em đã theo đuổi bài nghiên cứu này đến cùng, và dám đặt mục tiêu cao! Em nên tự hào về điều đó.”

Sau hai ngày, khi tâm trạng đã ổn định trở lại, tôi mới đọc kỹ những góp ý và nhận xét của các nhà bình duyệt. Và tôi nhận ra mình đã khá khắc nghiệt với bản thân. Đúng vậy, dù bài báo bị từ chối nhưng tôi cũng nên tự hào về nó. 

Thứ nhất, tôi và bạn đồng tác giả đã rất tâm huyết với bài báo. Chúng tôi đã suy nghĩ rất kỹ và cẩn thận về “treatment” của bài nghiên cứu. Và dù bị từ chối, nhưng các nhà bình duyệt đều nói họ ấn tượng về thiết kế nghiên cứu của chúng tôi. Nhớ lại lúc đang viết bài, chúng tôi gần như gọi điện cho nhau hàng tuần để cập nhật tiến độ công việc. Có lẽ phải sau 5-6 lần chỉnh sửa, chúng tôi mới thấy hài lòng với thiết kế của nghiên cứu. 

Thứ hai, chúng tôi đã dám gửi bài đến một tạp chí hàng đầu của ngành! Thầy hướng dẫn tôi và bạn đồng tác giả luôn bảo tôi, nếu mình có thiết kế nghiên cứu tốt, và có lập luận thú vị, tại sao không dám gửi cho những tạp chí tên tuổi nhất. 

“Shoot for the moon. Even if you miss it you will land among the stars.” —Les Brown

Sau khi nhận được quyết định của tạp chí, tôi forward email cho giáo sư hướng dẫn. Hôm nay, thầy email cho tôi bảo, “Tôi rất hiểu sự thất vọng của em. Nhưng thật ra những reviews này đều khá tích cực. Đây là tạp chí lớn, nên họ sẽ luôn tìm một lý do nào đó để từ chối.” Rồi thầy bảo, thầy sẽ đọc kỹ các reviews xem có thể góp ý cho chúng tôi cách sửa không. Thấy thật may mắn vì có một giáo sư hướng dẫn tốt, luôn quan tâm đến sự thành bại của sinh viên!

Chúng tôi đang sửa lại bài báo dựa trên những góp ý nhận được, và sẽ sớm gửi bài đến một tạp chí khác!

Cảm ơn bạn đã ghé đọc blog! Chúc bạn một ngày vui!

Trương Thanh Mai