Có 3 quốc gia mình có thể gọi là nhà: Việt Nam, Anh, và Mỹ. Mình sinh ra và lớn lên ở Việt Nam. Đến năm 26, tuổi mình có cơ hội học thạc sĩ và làm việc 2 năm ở Anh. Đến năm 29 tuổi, mình sang Mỹ học tiến sĩ, và hiện tại mình đã an cư, lập nghiệp ở Mỹ. Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ nhưng điểm khác biệt thú vị giữa nước Anh và nước Mỹ. Chính trị Mỹ là nước một chính thể cộng hoà tổng thổng (Presidential system). Ở Mỹ không có vua hoặc nữ hoàng, vì vậy Tổng thống đóng hai vai trò vừa là nguyên thủ quốc gia hay là người đứng đầu nhà nước (head of state) và là người đứng đầu chính phủ (head of government). Người dân sẽ trực tiếp bầu tổng thống 4 năm một lần. Mỗi tổng thống có thể được bầu tối đa 2 nhiệm kỳ (8 năm). Vì là người đứng đầu chính phủ, nên Tổng thống là người lãnh đạo của nhánh hành pháp (Executive branch) và chịu trách nhiệm về việc thực thi luật pháp, chỉ huy quân đội và tiến hành quan hệ ngoại giao. Tổng thống bổ nhiệm các thành viên nội các (tương đương ở Việt Nam là các bộ) để giám sát các bộ phận và cơ quan chính phủ khác nhau. Nhánh lập pháp (quốc hội) có hai viện, bao gồm Thượng viện và Hạ viện. Thành viên của Quốc hội được bầu bởi công dân của bang và quận nơi họ sống. Có thể thấy là ở Mỹ người dân sẽ bầu tổng thống và bầu người đại diện trong quốc hội riêng rẽ nhau. Vì thế Hệ thống chính trị của Mỹ được đặc trưng bởi sự phân chia quyền lực nghiêm ngặt giữa các nhánh hành pháp, lập pháp, và tư pháp, với mỗi nhánh có quyền lực và trách nhiệm riêng biệt. Anh là một chính thể đại nghị (Parliamentary system), như tên gọi của nó, yếu tố cơ bản chính trong hệ thống chính trị của Anh là Nghị viện (Parliament). Ở Anh, vua hoặc nữ hoàng đóng vai trò là nguyên thủ quốc gia hay là người đứng đầu nhà nước (head of state). Hiện tại King Charles III là nguyên thủ quốc gia. Tuy nhiên vua hoặc nữ hoàng không thật sự có quyền lực. Vai trò của vua hay nữ hoàng chủ yếu mang tính biểu tượng và lễ nghi. Thủ tướng là người đứng đầu chính phủ (head of government). Quyền lực thật sự ở Anh nằm trong quốc hội và thủ tướng, không phải vua hay nữ hoàng. Khác với tổng thổng ở Mỹ, người dân Anh không trực tiếp bầu thủ tướng. Người dân sẽ bầu người đại diện ở Hạ Viên ở Quốc hội. Đảng nào có nhiều ghế nhất ở Hạ Viện sẽ trở thành đảng cầm quyền trong quốc hội Anh. Và thủ tướng Anh là người lãnh đạo của đảng chính trị đang cầm quyền trong Quốc hội. Thủ tướng Anh không có nhiệm kỳ cố định như tổng thống Mỹ. Thủ tướng có thể bị loại bỏ nếu đang cầm quyền mà không còn sự tín nhiệm của các thành viên ngay trong đảng của mình. Khác với Mỹ, hệ thống chính trị của Anh có sự hợp nhất quyền lực giữa nhánh hành pháp và lập pháp, với Thủ tướng và các bộ trưởng khác là thành viên của Quốc hội và tham gia tích cực vào quá trình lập pháp.
Tag: Chính trị
Giới thiệu sách hay về kinh tế và chính trị các nước Đông Á
Tuần trước, sau khi viết bài giới thiệu về ngành khoa học chính trị, tôi nhận được một vài tin nhắn hỏi về các đầu sách hay trong ngành. Trong bài viết tuần này, xin giới thiệu đến bạn đọc một số sách hay tôi dùng để chuẩn bị bài giảng cho khóa học về … Continue reading Giới thiệu sách hay về kinh tế và chính trị các nước Đông Á
Giới thiệu về ngành khoa học chính trị
Gần đây, tôi nhận được một vài email và tin nhắn của các bạn trẻ đang loay hoay chọn ngành để đi du học ở bậc đại học và thạc sỹ. Các bạn muốn hiểu hơn về bản chất của ngành khoa học chính trị và những cơ hội nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp … Continue reading Giới thiệu về ngành khoa học chính trị


